دلایل ابتلا به لوردوز (گودی کمر)

گودی کمر یا لوردوز چیست؟

به طور طبیعی ستون فقرات دارای انحنایی است که در قسمت پایینی کمی عمیق تر می شود اما زمانی که عمق گودی کمر از حد طبیعی بیشتر شود اصطلاحاً به آن گودی کمر یا لوردوز می گویند.

ستون فقرات تحتانی دارای انحنای عمیقی است که باعث بیرون زدگی شکم و کج شدن لگن به عقب و بالا می‌شود.

این عارضه زمانی اتفاق می افتد که انحنای عمیق پایین کمر باعث شود شکم از ناحیه معده بیرون آمده و لگن به عقب و بالا خم می شود.

این انحناهای شدید می‌توانند در اثر وضعیت نامناسب بدن، ژنتیک خانوادگی ، آسیب، بیماری ستون فقرات یا جراحی ستون فقرات ایجاد شوند.

این بیماری باعث می شود تا مهره ها بر روی یکدیگر لغزنده شده و در نهایت گودی کمر در قسمت تحتانی اتفاق می افتد.

انواع گودی کمر یا لوردوز

این آسیب اسکلتی به ۵ دسته تقسیم می شود، ۵ نوع اصلی لوردوز را در این مطلب برایتان خواهیم گفت تا با هر کدام از این آسیب ها و علت ایجاد آنها بیشتر آشنا شوید.

 لوردوز وضعیتی

این نوع گودی کمر اغلب ناشی از اضافه وزن است که باعث میشود عدم تنظیم حالت ماهیچه ای در معده و عضلات پشت اتفاق بیفتد.

افرادی که وزن بیش از حد نرمال دارند باعث میشود تا ناحیه معده به سمت جلو حرکت کرده و از عقب که ستون مهره ها قرار می گیرند همواره به جلو کشیده می شوند.

هنگامی که ماهیچه های معده و پشت ضعیف باشند، نمی توانند ستون فقرات را حمایت کنند در نتیجه کشش ناشی از وزن باعث خم شدن قسمت تحتانی ستون فقرات به سمت جلو می شود.

لوردوز مادرزادی یا تروماتیک

این نوع گودی کمر اغلب بر اثر ضربه یا صدمه به پیوندهای اتصال دهنده ستون فقرات رخ می دهد که در نهایت باعث شکستگی و درد زیاد در این محدوده از بدن خواهد شد.

معمولاً کودکان بر اثر آسیب های ورزشی این نوع لوردوز را تجربه می کنند یا اینکه افراد بعد از تجربه تصادفات خودرویی یا سقوط از مناطق بلند دچار چنین آسیبی خواهند شد.

لوردوز مادرزادی زمانی رخ می دهد که نحوه ایجاد این پیوندها با رشد ناقص مواجه شده و درست شکل نمی گیرند و بافت آنها از حد طبیعی ضعیف تر است.

فعالیت های مکرر به مرور بر پیوندهای ضعیف فشار وارد می کند و می تواند شکستن اتصال استخوان را ایجاد کند.

شکست به هر دلیلی که ایجاد شود نیاز به استراحت و محدود کردن سیستم حرکتی بدن دارد، در غیر این صورت با گذشت زمان ممکن است مهره ها به جلو لغزیده شده و عصب ها را در ستون فقرات فشرده می کند.

چنین اختلالی در نهایت علاوه بر گودی کمر شدید باعث ایجاد اختلال در عملکرد پا شده و ضعف، سوزن سوزن شدن، بی حسی و درد را به همراه می آورد.

لامینکتومی بعد از جراحی هایپرلوردوز

لامینوکتومی یک عمل جراحی است که در روند انجام آن قسمت هایی از مهره ها برداشته می شود تا به نخاع یا ریشه های عصبی دست پیدا کنند.

اگر این اقدام توسط پزشک در چندین سطح در استخوان ستون فقرات انجام شود ممکن است باعث بی ثباتی ستون فقرات شده و منحنی طبیعی کمر را نیز بیشتر می کند.

چنین عارضه ای برای بزرگسالان شایع نیست و ممکن است کودکان مبتلا به تومور نخاعی بعد از جراحی جهت برداشتن تومور به مرور متوجه این نوع تغییرات شوند.

لوردوز عصبی عضلانی

لوردوز عصبی عضلانی یکی از مهمترین دلایل ایجاد گودی کمر در افراد است، چنین اختلالی در شرایط متفاوت اتفاق می افتد و دلایل متعددی خواهد داشت.

زمانی که افراد به لوردوز عصبی عضلانی مبتلا می شوند با توجه به علت آسیب و محدوده آسیب دیده گزینه های درمانی متفاوتی برای مراجعین در نظر گرفته می شود.

به گفته متخصصان برخی از بیماری ها مثل دیستروفی عضلانی و فلج مغزی عاملی برای ایجاد این نوع گودی کمر هستند.

لوردوز ثانویه به انقباض مفصل ران

این نوع لوردوز معمولاً برای بیمارانی اتفاق می افتد که دچار انقباض مفاصل ران می شوند.

تکرار این عارضه در نهایتاً باعث می شود که ستون فقرات از حالت معمول و طبیعی خارج شده و این انقباض می تواند به مرور باعث ایجاد گودی کمر شود.

از مهمترین دلایل انقباض مفصل ران می توان به عفونت، آسیب یا مشکلات عدم تعادل عضلانی ناشی از چند اختلال مختلف اشاره کرد.

متخصصان بر این باورند که با وجود انقباضات غیر طبیعی در مفاصل ران علاوه بر انحنای بیشتر در ستون فقرات ممکن است کیفوز یا اسکولیوز اتفاق بیفتد.

از دیگر عوامل و دلایل ایجاد گودی کمر می توان به چاقی، پوکی استخوان و اسپوندیلولیستزیس اشاره کرد.

این بیماری باعث می شود تا مهره ها بر روی یکدیگر لغزنده شده و در نهایت گودی کمر در قسمت تحتانی اتفاق می افتد.

لوردوز در کودکان

لوردوز اغلب در دوران کودکی و بدون هیچ علت شناخته شده‌ای ایجاد می‌شود. این لوردوز، لوردوز خوش‌خیم نوجوانان نامیده می‌شود.

این نوع لوردوز به این دلیل رخ می‌دهد که عضلات اطراف لگن کودک ضعیف یا سفت هستند. لوردوز خوش‌خیم نوجوانان معمولاً با بزرگ شدن کودکان خود به خود اصلاح می‌شود.

افزایش لوردوز همچنین می‌تواند نشانه دررفتگی مادرزادی مفصل ران باشد. سایر شرایطی که می‌توانند باعث لوردوز در کودکان شوند، معمولاً مربوط به مشکلات سیستم عصبی و عضلانی است. این بیماری‌ها نادر هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• فلج مغزی
• میلومننگوسل
• دیستروفی عضلانی
• آتروفی عضلانی نخاعی
• خمیدگی مفاصل

لوردوز در بارداری

بسیاری از زنان باردار کمردرد را تجربه می‌کنند و علائم لوردوز بیرون زدگی شکم و باسن مشهود است.

طبق گفته هاروارد گز، تحقیقات نشان می‌دهد که لوردوز در دوران بارداری در واقع سازگاری ستون فقرات برای تنظیم مجدد مرکز ثقل آن است.

امکان دارد کمر درد به دلیل تغییرات جریان خون در بارداری اتفاق بیفتد که پس از زایمان این درد از بین می رود.

دلایل ابتلا به لوردوز چیست؟

لوردوز می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. شرایط و عوامل خاصی می‌توانند خطر ابتلا به اسکولیوز را افزایش دهند. این موارد عبارتند از:

اسپوندیلولیستزیس

یک بیماری ستون فقرات که در آن یکی از مهره‌های پایینی روی استخوان زیرین به جلو می‌لغزد. این بیماری معمولاً با دارو یا جراحی درمان می‌شود.

آکندروپلازی

آکندروپلازی یکی از شایع‌ترین انواع کوتولگی است و می‌تواند علت اسکولیوز باشد.

پوکی استخوان

پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که باعث از دست دادن تراکم استخوان می‌شود و خطر شکستگی را افزایش می‌دهد.

استئوسارکوم

استئوسارکوم نوعی سرطان استخوان است که معمولاً در استخوان ساق پا نزدیک زانو، استخوان ران نزدیک زانو یا استخوان بازو نزدیک شانه ایجاد می‌شود.

چاقی

چاقی امروزه در ایران به یک اپیدمی تبدیل شده و افراد را در معرض خطر قرار داده است.

چاقی خطر ابتلا به بیماری های جدی مانند دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و سرطان را افزایش می دهد.

علائم لوردوز چیست؟

گودی کمر یا لوردوز می تواند باعث بروز مشکلات جسمی و سایر علائم مختلف در بدن شود، کسانی که به این اختلال مبتلا هستند به مرور زمان متوجه درد کمر شده که می توان آن را مهمترین نشانه گودی کمر دانست.

فشار زیادی که به عضلات و مفاصل کمر وارد میشود منجر به دردهای متناوب یا پایدار خواهد شد این درد ممکن است با فعالیت های روزمره مثل نشستن یا ایستادن های طولانی مدت تشدید شود.

خستگی و ضعف عضلات از جمله مشکلاتی است که برای مبتلایان به لوردوز اتفاق می افتد.

این افراد معمولاً بیش از دیگران دچار ضعف و خستگی زودرس می شوند و ضعف در عضلات کمر و شکم را به وضوح تجربه می کنند.

این حالت به دلیل تلاش بیشتر عضلات برای حفظ تعادل ستون فقرات انجام می شود و به نوعی می توان گفت که عضلات بیش از توان خود فعالیت و حمایت می کنند.

احتمال ایجاد اختلال در تعادل نیز بعد از ابتلا به لوردوز وجود دارد، از آنجایی که قوس غیر طبیعی کمر باعث می شود تا تغییراتی در مرکز ثقل بدن ایجاد شود.

احتمالاً به مرور زمان افراد متوجه کاهش تعادل شده و احتمال افتادن و یا زمین خوردن هنگام راه رفتن و دویدن بیشتر می شود.

کاهش دامنه حرکتی افراد در پی ابتلا به گودی کمر شدید امری طبیعی است از آنجایی که کاهش توانایی های فردی اتفاق می افتد افراد هنگام خم شدن، چرخیدن یا انجام حرکات خاص متوجه محدودیت های حرکتی خود خواهند شد.

این افراد به مرور زمان برای انجام فعالیت های روزمره دچار سختی و محدودیت شده و متوجه تغییر در عملکرد بدن و کاهش محسوس دامنه حرکتی خواهند شد.

نحوه تشخیص گودی کمر

پزشک می‌تواند با معاینه بیمار، لوردوز را تشخیص دهد. در طول معاینه فیزیکی، او ستون فقرات را برای یافتن هرگونه انحنای غیرطبیعی بررسی می‌کند.

پزشک انحنا را بررسی می‌کند تا ببیند آیا انعطاف‌پذیر است یا خیر.

پزشک همچنین ممکن است بیماران را از نظر اسکولیوز، کیفوز و سایر شرایطی که بر کمر و ستون فقرات تأثیر می‌گذارند، غربالگری کند.

هنگامی که پزشک متوجه علائم کمردرد شد، از یک سری آزمایش‌های تصویربرداری برای تشخیص قطعی استفاده می‌شود.

اشعه ایکس، MRI و سی‌تی‌اسکن می‌توانند به پزشک در تعیین وضعیت و شدت آن کمک کنند. پزشک با مقایسه نتایج آزمایش با سایر عوامل مانند قد، سن و شاخص توده بدنی بیمار، تشخیص نهایی را انجام می‌دهد.

راه‌های پیشگیری از اسکولیوز

در حالی که هیچ دستورالعمل خاصی برای پیشگیری از اسکولیوز وجود ندارد، می‌توانید با انجام یک سری تمرینات برای حفظ وضعیت بدن، به بهبود سلامت ستون فقرات خود کمک کنید.

بالا انداختن شانه‌ها، خم کردن گردن به طرفین، حرکات یوگا و تمریناتی مانند حالت گربه و پل، بالا بردن پا و موارد مشابه، همگی می‌توانند به بهبود این وضعیت کمک کنند.

ایستادن برای مدت طولانی می‌تواند لوردوز را تشدید کند.

طبق یک مطالعه معتبر، نشستن می‌تواند انحنای ستون فقرات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در نتیجه، اگر به دلیل کار یا عادت زیاد می‌ایستید، بهتر است سعی کنید بین کارها بنشینید.

باید مطمئن شوید که صندلی شما از تکیه‌گاه کافی برخوردار است.

چگونه می ‌توان لوردوز را درمان کرد؟

در صورتی که گودی کمر از حد طبیعی بیشتر میشود به مرور متوجه خواهید شد که وضعیت بدن تغییر کرده و درد در محدوده کمر به ویژه قسمت تحتانی پدیدار می شود.

البته بسیاری از افراد با کمی دقت متوجه می شوند که انحنای ستون فقرات تغییرات محسوس داشته و مهم است که در زمان مناسب و پیش از اینکه آسیب ها شدت پیدا کند برای درمان آن اقدام کنند.

انجام تمرینات ورزشی

متخصصان در اولین اقدام برای بهبود گودی کمر تلاش می کنند که ورزش های تقویتی و کششی را به افراد آموزش دهند تا در اولین مرحله به تقویت عضلات مرکزی بدن کمک کنند.

تمرینات ورزشی نمی‌توانند انحنای لوردوتیک را کاهش یا درمان کنند، اما مطالعات نشان داده‌اند که آنها بهترین راه برای کاهش علائمی مانند درد گردن یا کمر هستند.

در نهایت کمر و شکم وضعیت بهتری پیدا کرده و فشار بر ستون فقرات برطرف می شود، مهم است که کشش همسترینگ را به دقت انجام دهید، کشش عضلات همسترینگ به کاهش فشار بر روی ناحیه کمر کمک می کند.

برای انجام این تکنیک می توانید بر روی زمین دراز کشیده و یک پا را به کمک دست یا به کمک بند به سمت بالا بکشید.

پل زدن تکنیک دیگر برای تقویت عضلات باسن و کمر است و به رفع گودی کمر کمک می کند.

در این حرکت آسان کافی است که بر روی زمین دراز کشیده و کف پا را بر روی زمین قرار دهید و همزمان باسن را به سمت بالا هدایت کنید.

حرکت پلانک یکی از پرکاربردترین تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات مرکزی بدن است.

ضمن انجام پلانک با روش های صحیح خیلی زود شاهد بهبود وضعیت بدن خواهید بود و کاهش فشار از ناحیه کمر باعث بهبود این عارضه خواهد شد.

اصلاح وضعیت بدن

برای درمان گودی کمر نمی توان فقط به انجام تمرینات ورزشی اکتفا کرد، مهم است که با اصلاح وضعیت بدن به بهبود سریع تر کمک کرده و از تشدید گودی کمر جلوگیری نمایید.

هنگام نشستن حتماً ستون فقرات را در یک راستا قرار دهید و نباید به سمت جلو یا به سمت عقب خم شوید.

در صورتی که برای فعالیت های روزمره و شغل خود از صندلی استفاده می کنید حتماً از پشتی مناسب استفاده کرده که به حفظ حالت طبیعی ستون فقرات کمک می کند.

اصلاح وضعیت بدن نه تنها برای نشستن بلکه برای ایستادن و خوابیدن نیز وجود دارد، هنگام ایستادن بهتر است که وزن بدن را بر روی هر دو پا توزیع کنید و به هیچ عنوان شانه ها را به سمت عقب نگه ندارید.

برای خوابیدن نیز از تشک مناسب استفاده کنید که نه خیلی نرم و نه خیلی سفت باشد، در این صورت نه تنها فشار وارده بر کمر کمتر میشود بلکه به حفظ تعادل ستون فقرات کمک خواهد کرد.

فیزیوتراپی

در روند درمان گودی کمر تکنیک های تخصصی نیز جایگاه ویژه ای دارند، متخصصان با انجام تمرینات فیزیوتراپی که یکی از روش های موثر برای درمان گودی کمر است افراد را سریع تر به بهبودی می رسانند.

فیزیوتراپی باعث می شود تا درد کاهش پیدا کرده و انعطاف پذیری بدن افزایش می یابد در نتیجه الگوهای حرکتی فرد بهبود یافته و وضعیت بدن و ستون فقرات اصلاح می شود.

بریس یا کمربند طبی

در موارد دیگر استفاده از بریس یا کمربندهای طبی به بیماران توصیه می شود.

داشتن وزن مناسب

اگر افراد با اضافه وزن مواجه باشند پزشکان تکنیک های موثر را برای کاهش وزن به افراد آموزش داده و از آنها می خواهند که در کنار رژیم غذایی مناسب ورزش های هوازی مثل پیاده روی و دوچرخه سواری را انجام دهند.

جراحی

در صورتی که این روش ها در طولانی مدت به نتیجه مناسب نرسد احتمالاً پزشک آخرین راه حل درمانی که جراحی می باشد را انجام خواهد داد.

جراحی برای لوردوز به ندرت مورد نیاز است. اگر انحنا بسیار شدید باشد یا با گذشت زمان بدتر شود، پزشک ممکن است فیوژن ستون فقرات را برای کمک به صاف کردن ستون فقرات و کاهش انحنا توصیه کند.

با انجام این روش درمانی پزشک با اصلاح امتداد ستون فقرات سعی در رفع گودی کمر و تثبیت وضعیت آن دارد.