آرتروز مچ پا

به تخریب مفاصل آرتروز گفته می‌شود به علل مختلفی تولید می شود.

همچنین به تخریب مفاصل گردن آرتروز گردن گفته می شود.

آرتروز مچ پا یک بیماری مزمن و التهابی است که باعث تخریب و آسیب به مفاصل مچ پا می‌شود.

در این بیماری، غضروف مفصل تحت تاثیر التهاب و سایر فرایندهای زیستی مانند افزایش سن و… قرار می‌گیرد و به تدریج ضعیف می‌شود.

این باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفاصل مچ پا می‌شود

آرتروز چیست؟

آرتروز یا استئوآرتریت (OA بیماری مفصلی از جمله استخوان، غضروف، رباط‌ها، چربی و بافت‌های پوشاننده مفصل (سینوویوم) است.

آرتروز باعث تخریب غضروف و تغییر شکل استخوان و ایجاد التهاب و در نتیجه درد، سفتی و از دست دادن تحرک شود.

آرتروز می‌تواند هر مفصلی را درگیر کند، اما معمولاً دست‌ها، زانوها، باسن، کمر و گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد، اما راه‌هایی برای مدیریت آرتروز وجود دارد تا درد را به حداقل برسانید، فعالیت‌های بدنی را ادامه دهید، کیفیت زندگی را حفظ کنید و تحرک  کافی داشته باشید.

انواع آرتروز مچ پا؟

آرتروز مچ پا با توجه به دلایل  بروز آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.

استئوآرتریت

این نوع آرتروز شایع‌ترین نوع است که با از بین رفتن غضروف و ساییدگی مفاصل روی یکدیگر به وجود می‌آید که در نتیجه آن درد، قرمزی، تورم و التهاب در مچ پا احساس می‌شود.

آرتریت

گاهی اوقات جراحات و آسیب‌هایی که به مچ پا وارد می‌شوند، مفصل پا را درگیر می‌کنند که علائم آن ممکن است حتی بعد از بهبودی آسیب وارده به مچ پا مشخص شوند.

این نوع آرتروز که در نتیجه ضربات وارد شده به مچ پا به وجود می‌آید «آرتریت» نامیده شده است.

آرتریت روماتوئید

این نوع آرتروز شیوع کم‌تری نسبت به انواع دیگر آن  دارد. در آرتریت روماتوئید، بافت مفصل تخریب می‌شود و درد و التهاب ایجاد می‌کند.

آرتروز مچ پا به چه دلایلی ایجاد می شود؟

طبق تحقیقات اکثر افراد به علت بالا رفتن سن به این بیماری مبتلا می‌شوند ولی دلایل دیگری نیز ممکن است موثر باشد.

در ادامه به بررسی این دلایل می پردازیم.

بالا رفتن سن

به دنبال بالا رفتن سن احتمال ابتلا به این بیماری بالا می رفت

به مرور زمان ساییدگی و پارگی مفصل مچ پا موجب نازک‌شدن غضروف و انعطاف‌پذیری کمتر آن می‌شود باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به آرتروز می شود.

لذا می توان گفت بالا رفتن سن اصلی‌ترین دلیل به وجود آمدن این مشکل در نظر گرفته می‌شود.

آسیب‌ های مچ پا

مچ پا توانایی رگ به رگ‌ شدن، شکستگی و دیگر آسیب ها را دارد لذا مفصل آسیب دیده 7 برابر بیشتر مستعد ابتلا به آرتروز است.

می توان گفت 70 تا 80 درصد افرادی که به آرتروز مچ پا مبتلا می شوند به علت آسیب قبلی است.

چراکه وارد شدن آسیب موجب تغییر مفصل و بروز این علائم می شود.

بیماری‌های زمینه‌ای

12 درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می شند در نتیجه ی وجود یک بیماری زمینه ای است.

در ادامه بیماری هایی که می توانند منجر به آرتروز مچ پا شوند را عنوان می کنیم.

• روماتیسم مفصلی
• آرتریت واکنشی
• هموفیلی
• هموکروماتوز
• نقص مادرزادی
• نکروز تالوس
• آواسکولار

اعمال فشار زیاد به مفصل

می توان گفت اشخاصی که با کار، فعالیت‌های روزمره‌ یا ورزش به مچ پا فشار وارد می کنند بیشتر مستعد ابتلا به آرتروز هستند.

چاقی

جالب است بدانید مچ پاها تا 5 برابر وزن بدن شخص را در زمان راه‌رفتن تحمل می‌کنند و اضافه وزن موجب ساییدگی مفصل و درد شود.

به جز این موارد ممکن است طریقه راه‌رفتن و ایستادن فردی که چاق است برای جبران کردن وزن اضافی تفاوت داشته باشد که احتمال مبتلا شدن به آرتروز مچ پا را بالا می برد.

ژنتیک

درصد مبتلا شدن فرد به آرتروز متاثر از ژنتیک هم است لذا افرادی که در خانواده سابقه آرتروز دارند بیشتر از دیگر افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند.

علائم آرتروز مچ پا

می توان گفت بیماری آرتروز تدریجی است و در چند سال بدتر می شود.

شناختن علائم آرتروز مچ پا موجب تشخیص بهتر و سریع تر و درمان بیماری در مراحل اولیه می باشد.

اشخاصی که به آرتروز شدید مچ پا مبتلا می شوند زمان خواب نیز زمان خواب هم دچار درد و ناراحتی می شوند.

در ادامه علائم شایع ابتلا به مچ پا را عنوان می کنیم.

احساس درد در مچ پا

فرد بیمار ممکن است در قسمت ساق، پشت یا مچ پا درد داشته ‌باشند.

درد احساس شده ممکن است تیز، شدید، مقطعی یا مزمن و خفیف باشد.

ورم مچ پا

تخریب لایه غضروفی موجب ساییده شدن استخوان‌ها به یکدیگر می‌شود و اصطکاک افزایش می‌یابد.

لذا مفصل مچ پا برا کم کردن اصطکاک، مایع مفصلی بیشتری را تولید کرده و مایع اضافی موجب ورم مفصل می‌شود.

سفتی مفصل

ورم مفصل و اصطکاک استخوان‌ها موجب سفتی مچ پا و انعطاف‌ناپذیر شدن آن می شود.

لذا دامنه حرکتی مفصل می تواند کم شده و حرکت و خم و راست کردن پا را سخت کند.

کریپتوس مچ پا

صدای تق تق زمان خم و راست کردن پا علامت تخریب غضروف و اصطکاک میان استخوان‌ها است.

به این صداها اصطلاحا کریپتوس می‌گویند.

البته داشتن کریپتوس بدون علامت دیگر دلیلی برای نگرانی نیست.

آرتروز مچ پا چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص آرتروز مچ پا باید به پزشک متخصص ارتوپد همچون دکتر مهدی درزی مراجعه کنید.

از معمول ترین روش های تشخیص این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه بیماری‌های فرد
• اشعه ایکس
• تصویربرداری با روش (ام آر آی) یا سی‌تی‌اسکن
• معاینه فیزیکی

درمان آرتروز مچ پا

درمان آرتروز مچ پا به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که به منظور کاهش درد، بهبود عملکرد مچ پا و کنترل پیشرفت بیماری آرتروز در این منطقه انجام می‌شود.

درمان آرتروز مچ پا شامل ترکیبی از روش‌های غیردارویی و دارویی است.

دارو درمانی آرتروز مچ پا

مصرف مسکن‌های ضد التهاب مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن و گاهی تزریق مستقیم داروهای ضد التهابی (به نام کورتیکواستروئید) به مفاصل، به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.

اثر داروی تزریقی معمولا بین ۳ تا ۶ ماه باقی می‌ماند.

استامینوفن یا پاراستامول داروهایی بدون نسخه هستند که معمولا اولین درمان درد خفیف یا متوسط است.

متوترکسات یا سولفاسالازین سیستم ایمنی را سرکوب کرده و در درمان آرتروز التهابی مثل آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند.

درمان آرتروز مچ پا با استفاده از وسایل کمکی

استفاده از بریس باعث میشود مفصل در جای خود ثابت باشد و فشار کمتری به آن وارد شود و در نتیجه درد و التهاب آن کاهش پیدا خواهد کرد.

کفش‌های بالشتکی می‌تواند موجب درد کمتر مفصل و پیشگیری از آسیب مفاصل شود.

ورزش برای درمان آرتروز مچ پا

ورزش‌هایی مانند یوگا و شنا با تقویت قلب، خونرسانی به همه اعضای بدن از جمله مچ پا را بهبود بخشیده و به این ترتیب به بهبود سریع‌تر آسیب‌ها کمک می‌کنند.

البته ورزش‌هایی که فشار زیادی را روی مچ پا وارد می‌کند به ویژه اگر بیمار کف پای صاف داشته باشد موجب بدتر شدن وضعیت می شود.

در ادامه ورزش های مناسب ارتروز مچ پا را بررسی می کنیم.

مفاصل و عضلات مچ پا دچار فرسایش و پارگی زیادی می شوند که می تواند با گذر زمان تحلیل بروند ضعف مچ پا می تواند تعادل شما را تحت تأثیر قرار داده و خطر پیچ خوردگی را افزایش دهد، که منجر به عدم تعادل  مزمن می شود.

تقویت مچ پا با تمرینات زیر ممکن است ثبات پیدا کند و درد را تسکین دهد و به شما کمک کند از آسیب دیدگی بیشتر جلوگیری کنید.

تقویت ساق پا و پنچه پا

قوی نگه داشتن این عضلات درد مچ پا و پا را کم و از آسیب بیشتر پیشگیری میکند.

کشش مچ پا و انعطاف پذیری

این حرکات برای بازیابی دامنه ی حرکتی و پیشگیری از آسیب اهمیت دارد.

درمان آرتروز مچ پا با فیزیوتراپی

پالس‌های الکتریکی ضعیف و تمرین‌های ورزشی، قدرت حمایتی مفاصل را افزایش می‌دهند.

پزشک بر حسب نیاز از اولتراسوند درمانی، لیزردرمانی و ماساژ درمانی نیز استفاده کند.

اوزون تراپی مچ پا

اکسیژن (اوزون) به همراه یک سری مواد مغذی مورد نیاز به استخوان و محل آسیب تزریق می‌شود تا مفاصل و استخوان‌ها خودشان را سریع‌تر ترمیم کنند.

اصلاح سبک زندگی در درمان ارتروز مچ پا

ترکیب مناسبی از مواد غذایی مورد نیاز بدن مانند کربوهیدراتها چربیها و پروتئینها برای حفظ تعادل وزن بدن خود داشته باشید

اگر اضافه وزن دارید حتما سعی کنید به وزن مناسب برسید

همچنین لازم است استراحت کافی داشته باشید و استفاده از گرما و سرما درناحیه درد توصیه می شود.

استفاده کردن از روش های کنترل کننده درد تحت نظر متخصص توصیه می شود و در مورد مکمل ها و طب جایگزین از پزشک خود سوال کنید.

ضروری است که از بریس ها و ابزاری که می توانند به شما کمک کنند استفاده کنید و افرادی که می تواند به شما کمک فکری و یا روش های درمانی را پیشنهاد کنند را بیابید.

جراحی

زمانی که درد موجب ناتوانی و مختل شدن زندگی روزمره شود همچنین به درمان‌های غیرجراحی نیز پاسخگو نباشد پزشک جراحی را برای درمان آرتروز مچ پا توصیه می کند.

در ادامه انواع جراحی هایی را که پزشک با توجه به شرایط بیمار استفاده می کند بررسی می کنیم.

آرتروسکوپی مچ پا

این عمل جراحی در مرحله اولیه آرتروز می تواند مفید باشد.

آرتروسکوپی مچ پا مانند عمل آرتروسکوپی زانو دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ انجام می شود.

• آسیب دیدن غضروف
• وجود التهاب و تورم
• وجود قطعات کوچک استخوان داخل غضروف
• ترمیم تاندون ها

شش مفصلی که بیش از سایر مفاصل تحت جراحی آرتروسکوپی قرار می گیرند عبارتند از زانو، شانه، آرنج، مچ پا، هیپ و معضل ران و مچ دست.

خشک کردن یا فیوژن مفصل

در این روش طی یک عمل جراحی، مفصل به وسیله میله و پیچ‌هایی در جای خود ثابت نگه داشته می‌شود.

پدر نتیجه حرکت مچ پا محدود خواهد شد اما در مقابل درد و التهاب نیز کاهش می‌یابد.

ممکن است بعد از حصول بهبودی، پزشک میله و پیچ‌ها را از پای بیمار خارج کند و حرکت به حالت عادی خود برگردد.

عمل تعویض مفصل مچ پا

یکی دیگر از درمان های آرتروز مچ پا، آرتروپلاستی یا عمل تعویض مفصل مچ پا است.

در این جراحی پزشک غضروف و استخوان های آسیب دیده را از پا خارج کرده و پروتز جدیدی را جایگزین آن می کند.

عمل جراحی تعویض مچ پا مانند تعویض زانو یا ران شایع نیست اما پیشرفت های ایمپلنت موجب شده است که به عنوان یکی از روش های درمانی پیشنهادی برای آرتروز تبدیل شود.

عمل جراحی تعویض مفصل مچ پا معمولا به بیمارانی با شرایط زیر توسط پزشک تجویز می شود.

• افراد دارای آرتروز مچ پای پیشرفته
• داشتن آرتروزی که مفصل مچ پا را نابود کرده باشد
• درد مچ پا که فعالیت های روزانه را مختل کند

آیا آرتروز مچ پا به مرور تشدید می شود؟

بله باید بدانید آرتروز مچ پا می‌تواند به مرور زمان تشدید شود.

آرتروز بیماری ای مزمن است که معمولا آهسته و به مرور زمان تشدید می شود.

به مرور زمان بافت های مفصلی مچ پا می توانند متاثر از فرایندهای التهابی، تخریب و تغییر شکل قرار بگیرند.

در ادامه عواملی که می‌توانند موجب شدید شدن این بیماری شوند عنوان می شود.

• فعالیت بیش از حد
• آسیب
• عوامل مرتبط با سن و ژنتیک
• افزایش وزن
• عوامل التهابی

عوارض ابتلا به آرتروز مچ پا

درد و سفتی مفصل از علامت اصلی آرتروز مچ پا است.

اگر خارهای استخوانی به وجود آمده باشند می توانید تغییر شکل مفصل مچ پا را متوجه شوید.

در ادامه عوارض آرتروز مچ را را عنوان می کنیم.

• صدای ساییده شدن استخوان ها روی هم
• کم شدن دامنه حرکتی
• مشکلات تعادلی
• مشکلات راه رفتن

عوامل خطر ابتلا به آرتروز مچ پا

برخی موارد می توانند خطر ابتلا به آرتروز مچ پا را افزایش دهند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

• بالا رفتن سن
• بدجوش خوردن شکستگی های گذشته مچ پا
• ضربه شدید به مچ پا موجب ایجاد شکستگی و دررفتگی مچ می شود
• چاقی
• اختلالات هورمونی و بیماری روماتیسم

چگونه از ابتلا به آرتروز مچ پا پیشگیری کنیم؟

پیشگیری کردن از ابتلا به آرتروز مچ پا شامل رعایت سبک زندگی سالم است که در ادامه عنوان می کنیم.

• کنترل وزن
• ورزش کردن منظم
• پوشیدن کفش مناسب
• تقویت عضلات
• جلوگیری از ابتلا به آسیب ورزشی
• رعایت تغذیه سالم
• جلوگیری از حرکات نادرست و غلط
• خوردن مکمل ها
• درمان کردن به موقع مشکلات مفصلی